LHRH (GnRH) test bij volwassenen

Indicaties

1. Differentiële diagnostiek tussen hypofysaire (secundaire) en hypothalame (tertiaire) oorzaken van hypogonadisme
   De aanvullende waarde van de LHRH test is hier beperkt. Onderscheid tussen deze vormen van hypogonadotroop hypogonadisme wordt vaak gemaakt op grond van genetisch onderzoek (congenitale oorzaken), lichamelijk onderzoek, laboratoriumonderzoek, medicatie of status na operatie of radiotherapie (verworven oorzaken).
2. Onderzoek naar LH en FSH reserve bij patiënten met ziekten van hypothalamus of hypofyse.

Achtergrond

GnRH (LHRH) is een decapeptide en wordt in de hypothalamus geproduceerd. Het stimuleert de productie van LH en, in mindere mate, FSH in de gonadotrope cellen in de hypofyse. Bij deze functieproef wordt een intraveneuze bolus GnRH toegediend om de capaciteit van de hypofyse te testen voor de afgifte van LH en FSH.

Werkwijze
a. Contactgegevens van de uitvoerenden en verantwoordelijken

b. (relatieve) Contra-indicaties
Zwangerschap.
Niet gelijktijdig toedienen met gonadotrope hypofysehormonen of geslachtshormonen.
Overgevoeligheid voor een van de bestanddelen.

c. Bijwerkingen en mogelijke complicaties
Zelden treden overgevoeligheidsreacties op.

d. Voorbereiding / voorzorgsmaatregelen
Patiënt hoeft niet nuchter te zijn.
Noodmedicatie bij overgevoeligheid hoeft niet standaard te worden afgesproken.

e. Uitvoering

• Instrueer patiënt
• Patiënt houdt gedurende de test bedrust.
• Breng intraveneuze canule in met driewegkraan en spoel door met NaCl 0.9%
• Neem 30 minuten na inbrengen intraveneuze canule eerst een voorloperbuis af en gooi deze weg.
• Neem vervolgens bloed af (T = 0 minuten) voor de bepaling van LH en FSH. Optioneel: bij vrouwen oestradiol en bij mannen testosteron.
• Dien daarna meteen 100 µg GnRH snel i.v. toe (LET OP: geen depotpreparaat gebruiken).
• Flush met NaCl 0.9%
• Neem na weer 30 minuten opnieuw een voorloperbuis af en gooi deze weg. Neem vervolgens bloed af (T = 30 minuten) voor de bepaling van LH en FSH.
• Flush met NaCl 0.9%
• Neem na weer 30 minuten opnieuw een voorloperbuis af en gooi deze weg. Neem vervolgens bloed af (T = 60 minuten) voor de bepaling van LH en FSH.

Verwijder na beëindigen van de test de intraveneuze canule en plak insteekopening af.

f. Bepalingsmethoden laboratorium
Let op! Bepalingsmethoden kunnen per laboratorium verschillen.
LH: immunometrische immunoassay
FSH: immunometrische immunoassay
Oestradiol: competitieve immunoassay of LC-MS/MS
Testosteron: competitieve immunoassay of LC-MS/MS.

g. Referentiewaarden
Let op! Referentiewaarden zijn methode afhankelijk. Overleg met uw endocrinoloog en/of laboratorium specialist klinische chemie voor de afkapgrenzen voor uw laboratorium. Zie h.

h. Interpretatie
Let op! Referentiewaarden zijn methode afhankelijk. Overleg met uw endocrinoloog en/of laboratorium specialist klinische chemie voor de afkapgrenzen voor uw laboratorium.

De meest recente publicatie waarbij de LHRH test is uitgevoerd in een grote groep gezonde volwassenen dateert uit 2018. Hierbij werd in 77 gezonde mannen (18-40 jaar) de LH en FSH respons op 30 minuten na LHRH toediening onderzocht (1). Hierbij stijgt de mediane LH waarde van 3.6 (1.8; 8.4) naar 17.8 IU/L (7.4;54.2) 30 minuten na LHRH toediening [25e;75e percentiel). Dit komt overeen met een absolute LH stijging van 14.1 IU/L (3.3;48.6). De respons van FSH is minder uitgesproken dan die van LH. FSH stijgt van 2.6 (0.7;7.2) IU/L naar 3.7 (0.5;10.5) IU/L 30 minuten na LHRH toediening. Dit komt overeen met een absolute FSH stijging van 0.9 (-1.4;4.7).

Nadelen van deze publicatie zijn dat er alleen jonge mannen onderzocht zijn en dat er geen bloedafname is geweest 60 minuten na GnRH toediening. Ook moet er rekening gehouden worden met de standaardisatie verschillen en analytische variatie van verschillende meetmethoden. In dit artikel zijn LH en FSH met één methode gemeten (Delfia; dissociation enhanced lanthanide fluorescence immunoassay).

i. Opmerkingen
In bijzondere patiënten groepen (bijvoorbeeld patiënten met het Kallmann syndroom) is een eenmalige gift van 100 µg GnRH mogelijk onvoldoende om een LH en FSH respons te genereren.

Literatuur

1. Bang AK, Nordkap L, Almstrup K, Priskorn L, Petersen JH et al. Dynamic GnRH and hCG testing: establishment of new diagnostic reference levels. European Journal of Endocrinology (2017) 176, 379:391

Ideeën of suggesties?

Heeft u naar aanleiding van deze informatie ideeën of suggesties dan verzoeken wij u contact op te nemen.